Vào thời đại Liêm Thương[57]
ngài Shinkan theo học với tông Thiên Thai (Nhật) trong 6 năm rồi theo
học thiền trong 7 năm. Sau đó, ngài đến Trung Hoa để thực hành thiền
định thêm 13 năm nữa.
Khi ngài trở về Nhật, rất nhiều
người muốn đến tham vấn và đặt ra với ngài những câu hỏi mơ hồ. Nhưng
không mấy khi ngài tiếp khách, và nếu có thì ngài cũng hiếm khi trả lời
những câu hỏi của họ.
Ngày nọ, có một thiền tăng 50 tuổi đang tìm cầu giác ngộ đến thưa
với ngài: “Tôi đã nghiên cứu tư tưởng của tông Thiên Thai từ nhỏ, nhưng
có một điều trong đó tôi không sao hiểu được. Tông Thiên Thai nói rằng
ngay cả cỏ cây rồi cũng sẽ được giác ngộ. Với tôi, điều này dường như
quá kỳ lạ!”
Ngài Shinkan liền hỏi: “Bàn luận về việc cỏ cây giác ngộ như thế
nào thì có ích gì? Vấn đề là làm sao để chính bản thân ông được giác
ngộ. Đã bao giờ ông suy xét điều đó chưa?”
Vị lão tăng ngẩn người: “Tôi chưa bao giờ suy nghĩ theo cách đó!”
Ngài Shinkan kết luận: “Vậy hãy trở về và suy nghĩ kỹ đi!”
Viết sau khi dịch
Vào thời đức Phật còn tại thế, chính ngài cũng luôn từ chối những
câu hỏi mơ hồ, không thiết thực. Không ít người đã đến đặt ra những vấn
đề như vũ trụ vô hạn hay hữu hạn... Câu trả lời chung của ngài cho tất
cả những vấn đề này là hãy quay về nghiền ngẫm những gì thực sự có liên
quan đến giải thoát, đến sự giác ngộ, đừng chạy theo những tri thức vô
bổ. Năm mươi năm ấp ủ trong lòng một thắc mắc về sự giác ngộ của cỏ cây,
nhưng lại chưa từng suy xét về sự giác ngộ của chính bản thân mình.
Liệu mỗi chúng ta có đang rơi vào một trường hợp khôi hài tương tự như
thế hay chăng?
Bản Tiếng Anh :
During the Kamakura period, Shinkan studied Tendai six years and
then studied Zen seven years; then he went to China and contemplated Zen
for thirteen years more.
When he returned to Japan many desired to interview him and asked
obscure questions. But when Shinkan received visitors, which was
infrequently, he seldom answered their questions. One day a
fifty-year-old student of enlightenment said to Shinkan: “I have studied
the Tendai school of thought since I was a little boy, but one thing in
it I cannot understand. Tendai claims that even the grass and trees
will become enlightened. To me this seems very strange.”
“Of what use is it to discuss how grass and trees become
enlightened?” asked Shinkan. “The- question is how you yourself can
become so. Did you ever consider that?”
“I never thought of it in that way.” marveled the old man.
“Then go home and think it over,” finished Shinkan.
Thiền Sư MuJu/Nguyễn Minh dịch và chú giải