Săn bắt là một trong hai hình thức
sinh sống chủ yếu của con người vào thời kì sơ khai mông muội. Trong đó,
săn mật ong là một hoạt động cổ xưa, đem lại nguồn sống, kế sinh nhai
cho biết bao nhiêu tộc người, đặc biệt là người dân ở Nepal. Đó là một
công việc hứa hẹn mang tới nhiều “mật ngọt” nhưng rất gian khổ và phải
gặp nhiều "trái đắng"…
|
Theo
nghiên cứu khảo cổ, hình thức này được ghi lại trên các vách đá trong
hang động từ 13.000 năm TCN. Ở Nepal, công việc săn tổ ong lấy mật đã có
lịch sử hàng nghìn năm và trở thành một nét văn hóa đặc trưng và riêng
biệt. |
|
Như
một truyền thống, ngay từ nhỏ, các cô, cậu bé ở làng đã được chứng kiến
và học hỏi kinh nghiệm lấy mật ong tinh khiết từ người lớn. Tuy nhiên,
chỉ khi thực sự trưởng thành, đủ trình độ thì họ mới được phép trực tiếp
tham gia vào công việc đầy nguy hiểm này. |
|
Người
săn mật thường đi thành đoàn, gồm cả nam và nữ, phối hợp với nhau trong
các công đoạn riêng. Người lấy mật thường là những người kinh nghiệm
lâu năm, có dũng khí, bản lĩnh và sự khéo léo để đảm đương trọng trách
to lớn. |
|
Mỗi
năm ở Nepal có hai mùa thu hoạch ong. Những thợ săn sẽ tập trung với
nhau và cùng đi lên một số ngọn núi thuộc dãy Hi Mã Lạp Sơn (Himalaya) -
nóc nhà của thế giới, nơi có mật ong tự nhiên tinh khiết và thơm ngon
nhất Trái đất. |
|
Địa
điểm mà họ dừng chân chính là những vách đá dựng đứng rùng rợn mà không
ai dám lui tới. Đó là chỗ ở của ong mật đá (có tên khoa học là Apis
Laboriosa). Trung bình để “giải quyết” một tổ ong, những thợ săn sẽ mất
từ 2 - 3 tiếng, song cũng tùy vào kích thước tổ mà thời gian hoàn thành
sẽ nhanh hoặc lâu hơn. |
|
Apis
Laboriosa là loài ong đá lớn nhất thế giới và kích thước tổ của chúng
cũng thật “bự”. Quê hương loài này chính là đất nước Nepal mà chúng ta
đang dừng chân. Các điểm săn mật ong phổ biến nhất ở đây là Bhujung, Nai
Chi, Pasgaon, Naya Gaun, Ludhi and Dare. |
|
Ong
đá có thói quen xây tổ trên các vách đá nhô ra, đặc biệt là ở những vị
trí rất “hiểm”. Vì là ong rừng tự nhiên nên chất lượng mật của chúng vô
cùng tinh khiết và thơm ngon. |
|
Leo
lên những vách đá rùng rợn là cách duy nhất để có thể sở hữu những tổ
ong đầy mật. Đây là cả một hành trình phức tạp, gồm nhiều công đoạn cầu
kì. Trước khi bắt đầu cuộc thu hoạch, những thợ săn cũng không quên cùng
nhau làm lễ cúng tạ ơn trời đất đã ban cho họ một nguồn thức ăn dồi dào
và phong phú. |
|
Dụng
cụ quan trọng nhất trong việc lấy mật gồm thang dây, giỏ đựng mật và
những cây gậy dài. Để lấy được tổ ong mật có chất lượng, nó không chỉ
đòi hỏi người thợ phải sử dụng các trang thiết bị này một cách khéo léo,
tinh tế mà còn cần sự phối hợp nhịp nhàng, trợ giúp từ nhiều người thợ
khác. |
|
Để
lấy mật một cách ổn thỏa, trước tiên, họ cần phải xông khói từ dưới
chân núi, điều này giúp xua đuổi bầy ong ra khỏi tổ của mình. |
|
Hun
khói xong, người ta thả thang dây từ trên núi xuống, một người có nhiệm
vụ giữ chặt chiếc thang ấy, thợ săn chính sẽ cầm gậy và giỏ lấy mật,
leo xuống thang dây, lơ lửng giữa trời và đất. |
|
Đây
thực sự là một công việc nguy hiểm và liều mạng. Bầy ong vỡ tổ do ngạt
khói bay nháo nhác, đôi khi chúng xông vào đốt túi bụi, gây nguy hiểm
cho thợ săn mật, thậm chí có nhiều người mất mạng vì ngã từ trên cao
xuống. |
|
Tiếp cận tổ ong một cách an toàn, thợ săn sử dụng gậy dài khéo léo cắt mật ong và từ từ cho vào giỏ mật. |
|
Với những tảng mật lớn, sau khi cắt được, thợ săn sẽ chuyển xuống ngay cho những thợ săn đứng ở dưới bằng dây thừng. |
|
Bù
lại cho những khó khăn và nguy hiểm gặp phải, sau 2 - 3 giờ lao động,
thành quả thu được là những giỏ mây đầy mật ngon và tinh khiết. Thậm chí
có những tảng mật nặng đến nỗi người thợ phải vác trên vai hay đội lên
đầu. |
|
Những tảng mật lẫn những con ong đã chết, nhộng ong sót lại sẽ được gỡ bỏ trước khi mang về nhà. |
|
Ngày
nay, một số công ty du lịch tổ chức tour săn mật ong để du khách có thể
chứng kiến toàn bộ quy trình thu hoạch mật ong đá. Điều này cho phép du
khách tận mắt thấy vẻ đẹp và sự nguy nga, tráng lệ của cảnh quan núi
non Nepal cùng sự nguy hiểm, cực nhọc của người dân lao động nơi đây. |
http://kenh14.vn/teeniscover/cach-lay-mat-ong-sieu-rung-ron-tren-vach-da-o-nepal-20120510033445746.chn