không chỉ với Phật giáo
trong và ngoài nước mà còn thu hút sự quan tâm, tham dự của nhiều tầng
lớp nhân dân cả nước, bởi vì, ngoài sự tín ngưỡng Phật giáo còn mang
một ý nghĩa văn hóa đặc trưng của vùng địa linh Ngũ Hành sơn.
Vào mùa xuân 1957 - tại chân núi Kim sơn thuộc vùng linh khí thiêng
liêng Ngũ Hành sơn lúc bấy giờ, Hòa thượng Thích Pháp Nhãn trong một đêm
nằm mộng thấy hào quang của đức Quán Thế Âm thị hiện trên pháp đàn
và theo nguồn ánh sáng mầu nhiệm ấy Ngài đã lần ra một hang động. Quả
thật, sau giấc mộng đó hòa thượng đã cùng các môn đệ nhiều ngày đêm
soi đèn tìm khắp hang động dưới chân ngọn Kim sơn sâu chừng hơn 50
thước, rộng chừng gần 80 m2 một hang động hoàn toàn do thiên tạo, trên
vách đá óng ánh các nhũ thạch xuất hiện một Đức Quán Thế Âm dáng đứng
hiền dịu như đang xuống trần phổ độ chúng sinh. Từ đó, chùa Quán Thế Âm
có động được đặt tên là động Quan Thế Âm.
Ngày vía của Ngài Quán Thế Âm 19/2 năm 1960 được hòa thượng cùng đạo
tràng tổ chức thành một lễ hội bao gồm nghi lễ Phật giáo trang nghiêm
đông đảo đồng bào Phật tử hành trì niệm kinh tán dương công đức, hạnh
nguyện mẹ hiền tầm thanh cứu khổ đồng thời là ngày hội văn hóa cho các
trại sinh, GĐPT , các đạo tràng và bà con địa phương sinh hoạt vui chơi
và tu học trong dịp đầu xuân.
Do biến động của chiến tranh kéo dài, kể từ năm 1964 cho đến khi Hòa
thượng Pháp Nhãn viên tịch, lễ hội Quán Thế Âm Ngũ Hành sơn không được
tiếp tục tổ chức.
Từ lễ hội tâm linh cấp tỉnh đến lễ hội cấp quốc gia.
Với phát nguyện báo đáp thâm ân của hòa thượng tiền nhiệm cùng
nguyện vọng của chư Tăng Ni Phật tử, đầu năm 1990, cố HT Thích Huệ Hướng
trụ trì chùa Quán Thế Âm đã kiên trì thuyết phục, ngày đêm lặng lội
ngược xuôi, gặp gỡ trần tình cùng lãnh đạo các ban ngành, các nhà quản
lý văn hóa lúc bấy giờ, trình các văn bản thủ tục đến ngành VH-TT và
chính quyền tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng quyết chí khôi phục lại “Lễ hội vía
Quán Thế Âm - Ngũ Hành sơn.
Thế rồi, vào ngày 19/2 Tân Mùi - năm 1991, sau một
thời gian dài vắng bóng, lễ hội Quán Thế Âm được tổ chức hoạt động trở
lại đáp ứng mong ước của hàng hàng tín đồ Phật giáo trong cả nước, Cả
khu vực miền Trung - Tây Nguyên, các cơ sở Phật giáo đã hoan hỉ đón nhận
tin vui, Phật tử và đồng bào đã vân tập về non nước Ngũ hành Sơn tham
gia lễ hội văn hóa tâm linh đầy ý nghĩa này. Hàng chục chiếc xe Lada
(Liên Xô) màu đỏ lần đầu tiên kể từ sau ngày Đà Nẵng giải phóng đã cắm
cờ Phật giáo diễu hành quanhTP Đà Nẵng.
Đoàn cung nghinh chư tôn đức và quan khách chính
quyền nghiêm trang, cung kính do đạo tràng chắp tay cung nghinh hai bên
đường (Sư Vạn Hạnh sau này) dài hàng cây số. Nghi lễ Phật giáo được cử
hành trang nghiêm, long trọng bậc nhất, các xe của hãng Phi Long chở
hành khách đi hành hương từ chùa Hương Tích, núi Bà Đen tập trung về
chùa mất 3 - 4 ngày đường. Với một lòng thành kính và tín ngưỡng Đức
Quán Thế Âm, hàng trăm Phật tử nằm qua đêm quanh chùa dù khi đó chưa có
điều kiện để nhà chùa cung cấp chiếu màn, trong cái rét căm sau Tết Tân
Mùi (1991) để thấy rằng trong những ngày tháng còn nhiều gian khó lòng
thành của những người con phật vẫn sáng trong như nhất , trong sáng như
pha lê cho đến các thế hệ con cháu mai sau.
Qua 20 mùa lễ hội, mỗi mùa được chư tăng, Phật tử
thuộc đạo tràng chùa Quan Thế Âm cùng thiện tín thập phương hiến kế,
hiến công để lễ hội Quán Thế Âm ngoài yếu tố tâm linh tín ngưỡng đã trở
thành nơi chốn diễn ra những hoạt động văn hóa nghệ thuật, bảo tồn và
giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Đại đức Thích Huệ
Vinh cho biết: “ Qua những mùa lễ hội, mỗi mùa chúng tôi như được sự
hộ độ vi diệu nhiệm màu của Bồ Tát mẹ hiền, mẹ đã tiếp sức cho những nổ
lực không ngừng nghĩ của đạo tràng, thầy trò chúng tôi, càng về sau
chúng tôi nhận thấy có sự tinh tấn, thăng tiến rõ rệt về các hoạt động
văn hóa - nghệ thuật. Đã có hàng chục nhà thư pháp trưỡng thành rạng
danh từ lễ hội qua học hỏi, sáng tạo và giao lưu, nhiều nhạc sĩ, nhà
thơ, nhà báo, nhà nhiếp ảnh đã có nhiều tác phẩm lấy cảm hứng từ lễ hội.
Có người gắn bó với hàng chục mùa lễ vía mẹ hiền Quán Thế Âm, họ giàu
lên lòng nhân từ, thăng hoa trong tình thương yêu, lòng bao dung và hiền
hòa của người mẹ tâm linh nhân loại…”
Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc gắn kết văn hóa Phật giáo trong hội nhập Quốc tế.
Từ những hoạt động văn hóa nghệ thuật tâm linh trong
phạm vi cấp quận, nay lễ hội Quán Thế Âm đã phát triển mạnh hơn với nội
dung hoạt động phong phú, đa dạng. Phần lễ, ngoài các nghi thức lễ trọng
của Phật giáo như: Cung nghinh các chư tôn đức Trung ương Giáo hội, các
tăng giả nổi tiếng trên thế giới như Pháp vương Tây Tạng, đức
LaMaZOPA’S TEACHER RINPOCHE và Tăng đoàn, các Tăng đoàn Phật giáo Nhật
Bản, Thái Lan, Ấn Độ, Hồng Kông, lễ rước ánh sáng, rước tôn tượng Quán
Thế Âm, rước linh vị ông Tổ nghề đá làng nghề non nước, lễ hóa trang
Quan Âm thị hiện, hóa trang các thánh đế trong các màn hội thi gây sốc
ấn tượng, thuyền hoa du hành trên sông v.v… và đặc biệt là ngài Ia Green
- chủ nhân khối ngọc bích - niềm kiêu hãnh Bắc Cực, dấu ấn của thế kỷ
với tượng Phật ngọc HBTG đã triển lãm đầu tiên tại lễ hội. Nhiều giáo
sư, tiến sĩ, nhà khoa học tôn giáo trong và ngoài nước đã về tham dự lễ
hội. Một điểm nhấn tâm linh quan trọng của lễ hội là từ sự giao thoa,
kết nối và hội nhập, chùa Quán Thế Âm đã đón nhận khối ngọc từ Phật ngọc
HBTG của ngài Ia Green để trung tâm chế tạo ngọc lớn nhất Thái Lan dựng
nên tượng Phật ngọc Quán Thế Âm thiên thủ, thiên nhãn với danh hiệu “
Ngọc Quán Âm cho tình thương nhân loại”. Nhà vua Thái Lan cùng tăng đoàn
hơn 200 vị đã trực tiếp gia trì, chú nguyện khai quang cho tượng Quán
Âm trong một đại lễ hết sức long trọng với sự bảo trợ của Hoàng gia Thái
Lan trước khi đưa bằng chuyên cơ về an vị tại chùa Quán Thế Âm Ngũ Hành
sơn. Phần hội bao gồm các trò chơi dân gian có sáng tạo phù hợp tuổi
trẻ trong đó các trò thu hút đông các phật tử và bạn trẻ gồm cờ người,
kéo co, thi viết thư pháp trên nhiều chất liệu, giao lưu thơ, nhạc,
triễn lãm tranh, ảnh, điêu khắc mỹ thuật phật giáo cùng văn hóa dân tộc,
đêm hoa đăng, các gia đình phật tử tổ chức hội thi cắm hoa, kiệu hoa và
hóa trang mẹ hirfn Quan Thế Âm thu hút nhiều người xem và cổ vũ, các
gian ẩm thực khắp miền cũng được hội tụ với chủ đạo là món ngon xứ Quảng
đem đến cho du khách hành hương những hương vị đậm đà chất Thiền và
dung dị trong sắc màu nâu, lam vàng lấp lánh chút gì mang tính tâm linh,
tinh khiết mà thắm tình đạo vị của một vùng biển xanh non nước hữu
tình.
Một công trình thế kỷ đang dần hình thành từ nhu cầu phát triển của
lễ hội tâm linh Quán Thế Âm 19/2 Ngũ Hành sơn. Ngôi chùa đá (ngọc thạch)
trên diện tích 750m2 với quy mô kiến trúc hiện đại đủ sức
phục vụ cho việc tu học, hành lễ thường xuyên của hàng ngàn Phật tử và
đón nhận khách hành hương dự lễ hội lên đến 500 ngàn người.
Các hoạt động lễ hội tại đây đã vượt không gian, tiếp cận hàng chục
quốc gia có tín ngưỡng Quán Thế Âm, sẵn sàng tham gia các chương trình
giao lưu, trao đổi, biểu diễn và tu học tại chùa Quán Thế Âm trong những
mùa lễ hội sắp tới.
Lễ hội quốc gia Quán Thế Âm Ngũ Hành sơn với tầm vóc mới sẵn sàng đón
nhận sứ mệnh thiêng liêng về văn hóa tâm linh để giao lưu cùng bè bạn
trong khu vực và thế giới.
Năm nay từ 17 - 19 /2 Tân Mão (tức từ ngày
21 - 23/3 2011)lễ hội lại rộn ràng bước chân của du khách hành hương hội
tụ về đây dâng hương trong ngày vía Bồ Tát , Ban tổ chức đã nổ lực
từ hơn nữa tháng trước khi diễn ra lễ hội, thu dọn đường giao thông
sạch đẹp khoảng 3km các băng rol, cờ phướn đèn điện trang trí lung
linh, khung cảnh lễ hội giờ đây đang dần nóng lên từng giờ, nhiều cuộc
điện thoại ở các đoàn trong và ngoài nước đã gọi đến thúc giục một mùa
lễ hội tâm linh trang nghiêm thanh tịnh và đông vui theo nhịp sống rộn
ràng cuối mùa xuân trên vùng đất Linh khí ngũ hành sơn thiêng liêng và
mến khách./.
Bài,ảnh Nguyễn Thanh Nam